راپۆرت | شارێك كه هه‌موویان له ژێر یه‌ك بنمیچ ”سه‌قف ‟ دا ده‌ژین :
شارێك كه هه‌موویان له ژێر یه‌ك بنمیچ ”سه‌قف ‟ دا ده‌ژین :
له ڕاپۆرته ڕۆژنامه‌وانییه‌كان دا ده‌خوێنینه‌وه كه له هه‌ر ناوچه‌یه‌ك شارێك هه‌یه كه چه‌ندان خێزان له خانووی جیاوازدا ده‌ژین ، ئاسایی جاده ، بانك ، چێشتخانه ……هتد هه‌مووی تێدایه به جۆرێك هه‌موویان له ژێر یه‌ك ئاسمان دا ده‌ژین.
ئه‌م ڕسته‌ی سه‌ره‌وه تا ڕاده‌یه‌ك ئاساییه به‌لاتانه‌وه ، به‌ڵام شارێك له باشووری ئالاسكادا هه‌یه كه هه‌موو دانیشتوانه‌كه‌ی له ژێر یه‌ك بنمیچ دا ده‌ژین و هه‌موویان نیشته‌جێی باڵه‌خانه‌یه‌كی 14 نهۆمین .
خه‌ڵكی ئه‌م شاره كه به ویته‌ر ناسراوه له ئالاسكای وویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا به شێوه‌یه‌كی سه‌یر باڵه‌خانه‌یه‌ك كۆی كردوونه‌ته‌وه .ئه‌م باڵه‌خانه‌یه به شاره ستوونییه‌كه ناسراوه ، هیچ كه‌س بۆ كاره‌كانی پێویست ناكات بچێته ده‌ره‌وه‌ی بیناكه ته‌نیا ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستی گه‌شت كردن بێت بۆ شارێكی تر .
ئه‌م شاره نزیكه‌ی 200 كه‌سی تێدا ده‌ژی ، له‌و بینا 14 نهۆمییه‌ی كه ناسراوه به تاوه‌ری بیگج ، ده‌زگای پۆلیس ، كڵێسا ، فرۆشگا ، قوتابخانه ، زیندان ، سینه‌ما،هۆڵی جیمناستیك ،نه‌خۆشخانه ، په‌رتووكخانه ، حه‌وز هه‌مووی هه‌یه له‌گه‌ڵ چێشتخانه‌یه‌ك له نهۆمی خواره‌وه وبارێكیش له نهۆمی سێیه‌م.
سه‌یری ئه‌م شاره له‌وه دایه كه هه‌موو خه‌ڵكه‌كه‌ی به قاچاغچیشه‌وه هه‌موویان له یه‌ك بینا ژیانێكی خۆش ده‌گوزه‌رێنن . پۆلیس به‌رزكه‌ره‌وه ” ئه‌سانسێر‟ به‌كاردێنن بۆ ڕاوه‌دونانی به‌كارهێنه‌رانی ده‌رمانه بێ هۆشكه‌ره‌كان . ڕووبه‌ری ئه‌م شاره 51 كم دووجایه ،13 م له ئاستی ڕووی ده‌ریاوه به‌رزه. .
ئێستا ئابووری ویته‌ر زۆرتر گواستنه‌وه‌ی ده‌ریایی و كاری به‌نده‌ر و ڕاوه‌ماسی و گه‌شتیارییه .و كۆمه‌ڵێ هێڵی هاتووچۆی ئاوی هه‌یه كه به هێڵه ئاوییه‌كانی تری ئالاسكای ده‌به‌ستێته‌وه .
ئه‌وه‌ی كه بۆته سیمای ویته‌ر و له سیسته‌می گواستنه‌وه‌ی ئالاسكای جیاده‌كاته‌وه بوونی تونێلێكی 2.5 میله كه تونێله‌كی هاوبه‌شه بۆ هێڵی ئاسنین و ڕێگایه‌كی یه‌ك سایدی ئۆتۆمبیلیشه .
شوێنی نیشته‌جێی كه‌م و دیاریكراوه بۆیه ئه‌گه‌ر بته‌وێ گه‌شت بكه‌یت ده‌بێت پێشتر شوێن بگریت ، زۆربه‌ی جاره‌كان گه‌شتیاره‌كان ته‌نیا له ڕۆژه‌كه‌دا ده‌گه‌ڕێن ، یان په‌یوه‌ندی به هێله ئاوییه‌كانه‌وه ده‌كه‌ن .
ئه‌وانه‌ی كه له ده‌ره‌وه‌ی بیناكه ده‌ژین ژماره‌یان كه‌مه له 40 كه‌س تێپه‌ڕناكات ، كه ئه‌وانیش ئه‌و كه‌سانه‌ن كه له هێله‌كانی گواستنه‌وه كارده‌كه‌ن له به‌له‌مه‌كانیان یان وێستگه‌ی شه‌مه‌نده‌فه‌ر یان ئه‌م چه‌ند موتێله‌ی بۆ گه‌شتیاران دروستكراوه شه‌وانه ده‌مێننه‌وه .له شه‌وان تونێله‌كه داده‌خرێت و ویته‌ر له جیهان داده‌بڕێت تا به‌یانی .
ئه‌م شاره سه‌ره‌تا وه‌ك بنكه‌یه‌كی سه‌ربازی دروستكرا ، له دوای جه‌نگی جیهانی دووه‌مه‌وه سوپای ووڵاته یه‌كگرتووه‌كان پلانی دانا بۆ دروست كردنی بنكه‌یه‌كی سه‌ربازی به‌هێز له ئالاسكا به‌هۆی نیگه‌رانییه‌كانیان له چاڵاكییه‌كانی سوپای سۆڤییه‌ت له‌و نزیكانه ، وویته‌ر شوێنێكی ستراتیژی بوو بۆ ئه‌م كاره و له ساڵی 1948 ز ده‌ست به دروستكردنی كرا دوای چه‌ند ده ساڵێك وه‌ك شاری تارماییه‌كان بێ سوود مایه‌وه .
” زۆربه‌ی خه‌ڵك لێره نامێننه‌وه چونكه ده‌ڵین كه وا هه‌ست ده‌كه‌ن ئێره له به‌ندیخانه ده‌چێت ، به‌ڵام من ده‌ڵێم ئێمه هه‌موومان له خانووێك دا ده‌ژین ته‌نیا ژووری نووستنمان جیایه ‟ ئه‌وه قسه‌ی یه‌كێك له دانیشتوانی بیناكه‌یه كه به پێكه‌نینه‌وه باسی ده‌كات .
وه‌رگێڕان و ئاماده‌كردنی : خه‌نده محمد شاهۆیی
سه‌رچاوه‌كان :
www.sometimes-interesting.com
www.gizmodo.com
ئه‌م په‌یجه لایك بكه‌ن : https://www.facebook.com/Nwebunawa
_________________________________
